İran ticari araç pazarı Türk firmaları için büyük fırsat

Frost & Sullivan'ın İran'ın ticari araç pazarını masaya yatırdığı araştırması, uluslararası yaptırımların kalmasıyla birlikte yüksek bir ekonomik büyüme kaydedecek olan İran'da otobüs başta olmak üzere yol dışı inşaat kamyonları ve uzun yol kamyonlarına olan talepte hızlı bir artış yaşanacağını ortaya koyuyor. Çinli ve Avrupalı firmalar arasında kalite ve fiyatta ciddi bir rekabet yaşanacağını belirten Frost & Sullivan uzmanları, Türk otomotiv firmalarının üretim gücü ve kapasiteleri göz önüne alındığında İran'ın ticari araç pazarına odaklanacaklarını söylemenin yanlış olmayacağını belirtiyorlar.  

Dünyanın önde gelen araştırma ve danışmanlık kuruluşlarından Frost & Sullivan'ın İran'ın ticari araç pazarını mercek altına aldığı araştırması, İran'a yönelik uluslararası yaptırımların kalkmasıyla birlikte ülkede durma noktasına gelen ticari araç pazarının en az 15 yıl boyunca büyüme kaydedeceğini ortaya koyuyor.

Otomobil şirketlerine yatırım yapmaları için İran'ın eşsiz imkanlar sunduğunu kaydeden Frost & Sullivan Türkiye Endüstri Analisti Hikmet Cakmak, İran otomotiv endüstrisinin teknoloji, kalite ve eğitim alanlarında iyileştirmelere büyük ihtiyaç duyduğunu, ülkenin bölgesel lojistik merkezi olma potansiyeline sahip olduğunu, ham petrolden havyara kadar tüm ticaret alanlarında beklenen artışa paralel olarak ticari araç endüstrisinin büyük ivme kazanacağını ifade ediyor.

Yaptırımların uygulandığı yıllarda İran'da ticari araç sektörünün ağır zarar gördüğünü belirten Martin, orta ve ağır büyüklükteki kamyonların satışlarında 36.330 birimden 2011’de 7.003 birime, 2014’de 7.003 birime, otobüs satışlarında ise 2011’deki 6.377 birimden 2014’de 462 birime keskin düşüşlerin yaşandığını kaydediyor. Frost & Sullivan tarafından yapılan araştırma, 2015’de satışların kademeli olarak artması ve yaptırımların 2016’nın başında kaldırılmasıyla pazarın kısa ve orta vadede hızlı adımlarla büyüyeceğini gösteriyor.

İran Ticari Araç Birim Satış Tahminleri
2015 - 2022

İki firma pazarın %90'ına hakim

İran'da ticari araç pazarının hükümet tarafından kontrol edildiğini ifade eden Frost & Sullivan uzmanları, sektörde %90’lık pazar payı ile IKCO ve SAIPA gibi yerel firmaların hakimiyetinin olduğunu belirtiyor. Yaptırımlar döneminde Batılı markaların yokluğunda Çinli firmaların daha ucuz kamyonlarla pazara girdiğini söyleyen uzmanlar, söz konusu firmaların pazar paylarını artırmak için indirim teklif ettiklerini, bu durumun pazardaki fiyat dalgalanmasının artmasına ve standardın altında ürün kalitesine yol açtığına dikkat çekiyor.

Avrupalı firmaların pazara yeniden girmek için İranlı meslektaşlarıyla görüşmeler yaptıklarını ifade eden uzmanlar, diğer yandan Çinli firmaların da kaliteyi artırma zorunluluğunu fark ettiklerini ve Avrupalı firmalar karşısında fiyatlandırmada daha rekabetçi olmaları gerektiğini anladıklarını belirterek, fiyatlandırmadaki rekabetin ise her iki tarafta baskıyı artıracağını söylüyor.

Türkiye için büyük fırsat

İran'ın toplam ticari araç pazarının 2015 itibariyle 160.107 birim olan satışının %10.4 büyümeyle 2022’de 320.148 birime gelmesinin beklendiğini ifade eden uzmanlar, bu dönemde otobüslerle orta ve ağır ölçüdeki kamyonların sırasıyla %34.9 ve %25,4’lık artışlarla en hızlı büyüyen segmentler olacağını belirtiyor.

İran ekonomisinin hızlı bir şekilde büyümesi ve araç endüstrisinin bu büyümede aktif rol oynamasının beklendiğini söyleyen uzmanlar, Çin, Rus ve Japon firmaların pazarda önem kazanması ve Avrupalı firmalarla agresif bir rekabete girmesinin beklendiğini kaydediyor. Uzmanlar, yerel ve yabancı üreticiler arasında sağlıklı bir rekabet olması sayesinde kalite ve fiyatların kontrol altında tutulmasının sağlanacağını, bunun da müşterilerin yararına olacağını belirtiyor.

Türkiye’nin hem ticari araçlar hem yan sanayideki üretim kapasitesi göz önüne alındığında, Türkiye’de üretim yapan şirketlerin İran pazarına odaklanacaklarını ileri sürmenin yanlış olmayacağını ifade eden Frost & Sullivan Türkiye Endüstri Analisti Hikmet Çakmak, nitekim Türkiye’deki firmaların konumları ve üretim kapasiteleriyle İran'daki fırsatları avantaja dönüştürme arzusunda olduklarını belirtiyor. 2015 yılında Türkiye’de üretilen ticari araçların %68’inin ihraç edildiğini ifade eden Çakmak, Ortadoğu ülkelerinde yaşanan olumsuz gelişmelerden kaynaklanan ihracat sıkıntısını aşmak açısından İran'ın yeni ve büyük bir pazar olarak yüksek önem taşıdığının altını çiziyor.